Justitie : 'Gemengde onderzoeksteams nieuw wapen in strijd tegen ernstige fiscale fraude en georganiseerde misdaad'

Speurders van de federale gerechtelijke politie en belastinginspecteurs van de FOD Financiën gaan voortaan nog intensiever samenwerken om ernstige fiscale fraude en georganiseerde criminaliteit te bestrijden.

Vandaag hebben 24 fiscale inspecteurs de eed afgelegd nadat ze werden benoemd tot officier van de gerechtelijke politie. Zij zullen samen met de collega’s van de politie deel uitmaken van multidisciplinaire onderzoeksteams (MOTEM’s) die worden aangestuurd door de procureur des Konings.

Dit nieuw wapen in de strijd tegen ernstige fiscale fraude en georganiseerde misdaad is het gevolg van een wet van minister van Financiën Vincent Van Peteghem en minister van Justitie Vincent Van Quickenborne. Het College van procureurs-generaal werkte het samenwerkingsakkoord uit in een omzendbrief. 

Fiscale ambtenaren werden in de jaren ‘80 reeds ingeschakeld bij strafonderzoeken. Door een gebrek aan heldere regels en afspraken leidde dit soms tot wantoestanden. In 1986 werd daarom het Charter van de belastingplichtige ingevoerd. Sindsdien konden belastingambtenaren niet meer deelnemen aan strafonderzoeken. 

Menig autoriteit is het er echter al langer dan vandaag over eens dat gemengde en gespecialiseerde onderzoeksteams een must zijn om ernstige fiscale fraude en georganiseerde misdaad, die vaak gepaard gaat met grootschalige witwaspraktijken, te kunnen bestrijden.

De Brusselse procureur-generaal Johan Delmulle wijst in zijn mercuriales al langer op de nood aan gemengde onderzoeksteams. Meer dan tien jaar geleden wees de Europese Raad er in een rapport op dat de bestaande regels het onderzoek naar financiële delinquentie in België belemmeren. Zo lang het lucratieve verdienmodel van criminele organisaties niet gebroken wordt, blijft men spreekwoordelijk dweilen met de kraan open. De ondermijnende impact van bijvoorbeeld de drugsmaffia op onze veiligheid, volksgezondheid en economie moet gestopt worden.

Basis reeds in 2014 gelegd

In 2014 werd reeds een wet gestemd die de oprichting van gemengde onderzoeksteams voorzag, zowel in de strijd tegen sociale fraude en in de strijd tegen fiscale fraude. Eind 2017 werden zogeheten MOTEM’s tegen sociale fraude opgericht, waarbij speurders van de Federale Gerechtelijke Politie en de sociale inspectie samenwerken onder leiding van de procureur des Konings om onder andere praktijken van sociale dumping te bestrijden.

Van 2018 tot en met 2021 werd in 282 dossiers rond sociale fraude samengewerkt. 

De uitvoering van fiscale MOTEM’s moest echter nog in overeenstemming gebracht worden met de regels op fiscale controle. Ministers van Financiën Vincent Van Peteghem en minister van Justitie Vincent Van Quickenborne werkten een helder wettelijk kader uit waarbij de rechten van de belastingplichtige gevrijwaard blijven en ernstige fiscale fraude en georganiseerde misdaad tegelijk beter bestreden kunnen worden. 

Anders dan in de jaren ‘80

Vandaag zijn 24 fiscale ambtenaren van de Bijzondere Belastinginspectie benoemd tot officier van de Federale Gerechtelijke Politie. Voortaan kunnen gemengde fiscale onderzoeksteams officieel worden samengesteld en van start gaan in de strijd tegen ernstige fiscale fraude en de georganiseerde misdaad. Het grote verschil met de situatie in de jaren ‘80 is dat de gemengde onderzoeksteams strikt onder leiding staan van de procureur des Konings en telkens specifiek worden samengesteld per casus.

Het Openbaar Ministerie beslist in welk strafonderzoek een MOTEM opgericht moet worden en stelt de rechercheurs en fiscale inspecteurs aan in functie van het onderzoek. Bijvoorbeeld bij een strafonderzoek naar feiten waarbij sprake is van een BTW-carrousel, kan een BTW-specialist deelnemen.

Ons land heeft sinds vandaag dus een nieuw wapen in de strijd tegen ernstige fiscale fraude en de georganiseerde misdaad. Justitie, politie en Financiën kunnen opnieuw samenwerken om zware fraudeurs en criminele organisaties te raken waar het pijn doet. Minister Van Quickenborne en Van Peteghem woonden de plechtig eedaflegging van de fiscale ambtenaren en de ondertekening van de omzendbrief door procureurs-generaal vandaag bij. 

Vincent Van Peteghem, minister van Financiën, belast met de Coördinatie van de fraudebestrijding: “Fraudebestrijding is een absolute prioriteit voor deze regering. Want fraude ondermijnt niet enkel het rechtvaardigheidsgevoel, het zit vaak ook diepgeworteld in de georganiseerde misdaad. Twee zaken die onze economie en veiligheid ondergraven. Ernstige fraudeurs en criminelen profiteerden de afgelopen jaren te veel van de verdeeldheid in de aanpak. Met deze langverwachte samenwerking vergroten we onze slagkracht en verkleinen we de mazen van het net.”

Vincent Van Quickenborne, minister van Justitie: “Het benoemen van deze fiscale experten tot officier van de gerechtelijke politie, geeft de onderzoekers een krachtig wapen om de georganiseerde misdaad rechtstreeks te treffen in hun portemonnee. Het witwassen en herbeleggen van misdaadgeld is vandaag een belangrijke pijler van de werkwijze van criminele organisaties, en die kunnen we treffen door de geldstromen in kaart te brengen.”